De HIJSM was de oudste spoorwegmaatschappij in Nederland. Begonnen in 1839 met de spoorlijn van Amsterdam naar Haarlem, groeide de maatschappij uit tot één van de grote Nederlandse spoorwegmaatschappijen (naast de Staats Spoorwegen). De maatschappij is later opgegaan in het Nederlandse spoorwegbedrijf de Nederlandse Spoorwegen. De HIJSM beschikte over enkele werkplaatsen waarvan Haarlem de bekendste was.

Naast de spoorwegen werden er door de HIJSM (ook wel HSM) enkele tramlijnen geëxploiteerd. Voor deze lijnen werd lokaalspoorwegmaterieel ingezet, maar daarnaast waren er ook enkele eigengebouwde tramlocomotieven, die in het kader van deze website hieronder worden genoemd.