Statistieken

Op deze pagina zijn wat statistieken te vinden over de paardentrams in Nederland.

Hieronder een grafische weergave van de jaren waarin de desbetreffende tramlijnen actief waren.
Klik op een regel om naar de detail-pagina van deze paardentram te gaan

Baanlengte per jaar

Hieronder een grafiek van de baanlengte van paardentrams per jaar weergegeven. Zoals we zien is er een voorzichtig beginnetje, gevolgd door een aardige groei in de tachtiger jaren. Dat is vooral het gevolg van de aanleg van de paardentramlijnen in de grote steden, waar diverse lijnen werden aangelegd. Het aantal kilometers stijgt door tot kort na 1900. Dan is er een scherpe daling, gevolg van de vervanging in de steden van diverse paardentramlijnen door elektrische trams. Een andere daling treedt op kort na de Eerste Wereldoorlog, een gevolg van de prijsstijging van voer voor de paarden, waardoor diverse bedrijven het loodje moesten leggen. Een derde daling is er dan in de jaren twintig, een gevolg van de opkomst van de autobus, waardoor de meeste paardentramlijen moesten stoppen. En in 1930 is het laatste paardentrambedrijf dat de paarden voorgoed op stal zet.

Verdeling per spoorwijdte

Hieronder staat een tabel met het aantal kilometers spoor, verdeeld naar spoorwijdte. De diverse in Nederland voorkomende spoorwijdtes kwamen uiteraard ook bij de paardentram voor. Vaak was er een verband met stoomtramwegen in dezelfde regio. Zo waren b.v. vrijwel alle tramwegen in Brabant met kaapspoor (1067 mm) aangelegd, dat geldt dus ook voor de paardentramlijnen. En verder zien we de bekende spoorwijdtes van 1000 mm (meterspoor) en 1435 (normaalspoor) ook voorkomen, maar daarnaast toch ook nog enkele bedrijven met de smalle spoorwijdte van 750 mm. Met die spoorwijdte waren de (vaak kleine) paardentramlijnen wat goedkoper aan te leggen.

Aantallen en fabrikanten van paardentramrijtuigen

Hieronder staan drie tabellen met aantallen paardentramrijtuigen, zoals deze zijn geleverd door de diverse fabrikanten. We zien grote verschillen. Amsterdam, Rotterdam en Den Haag bezaten samen al meer dan de helft van het totaal aantal paardentramrijtuigen dat er in Nederland heeft rondgereden. Naast deze heel grote bedrijven zien we ook een flink aantal juist kleine bedrijven. Denk aan Amersfoort, Oudewater, Gorssel of Gouda, waar maar enkele paardentramrijtuigen aanwezig was.

We zien dat, zeker bij de gesloten rijtuigen, dat de fabriek van Beijnes flink aandeel heeft in het totaal aantal geleverde rijtuigen. Ruim 50 % van de gesloten rijtuigen zijn door deze fabriek geleverd. Overigens zijn daaraan vooral de grote bedrijven van Amsterdam en Rotterdam debet aan. Den Haag heeft zijn heil wat meer bij andere leveranciers gezocht. Amsterdam is trouwens met 44 zelfgebouwde rijtuigen ook met 7 procent vertegenwoordigd. Naast Beijnes zien we ook dat vooral Métallurgique en Pennock een flink aatal rijtuigen hebben geleverd.

Bij de open rijtuigen zien we naast Beijnes ook Evrard goed vertegenwoordigd, vooral beïnvloed door de aankopen van Den Haag. Verder is ook daar Métallurgique met 26 stuks vertegenwoordigd.

Kijken we naar het totaal aantal geleverde paardentramrijtuigen dan zien we met 636 gesloten en 248 open nieuw geleverde rijtuigen dat het aantal open rijtuigen toch best flink is. Den Haag steekt er flink uit, zeker gezien de grootte van het wagenpark, in die zin, dat vrijwel de helft van het aantal tramrijtuigen bestond uit open rijtuigen. Nog erger was het in Apeldoorn, waar 7 van de 10 rijtuigen open waren. Blijkbaar waren dat bedrijven die hun cliënten vooral bij mooi weer mochten ontvange.