Zweefveer Kiel (Du)

Beschrijving

Kiel is een zeehaven gelegen in Duitsland aan de Oostzee. De stad kreeg te maken met flinke stadsuitbreidingen en de vestiging van een scheepswerf aan de oostoever van de haven van de stad. In verband met een verbeterde toegang tot de scheepswerf werd besloten een zweefveer aan te leggen, dat in 1910 werd geopend.

Het veer was slechts in gebruik tot 1923. Aansluitend aan de sluiting werd het zweefveer afgebroken. Van het veer is helemaal niets meer terug te vinden.

Technische gegevens

Zweefveer Runcorn (GB)

Beschrijving

Runcorn is gelegen aan de zuidoever van de rivier de Mersey. Daar waar deze rivier uitmondt in de Atlantische Oceaan (bij de stad Liverpool) vormt deze een brede zeearm, die bij Runcorn niet al te breed is.

Het zweefveer tussen Runcorn en Widnes is gebouwd in 1905, en is daarmee het eerste zweefveer in Engeland. Ten tijde van de aanleg bestond de er vlak naast gelegen spoorbrug al. Aan deze spoorbrug was ook een voetpad bevestigd. Maar voor wagens en auto's was er geen verbinding. Plannen werden gemaakt, er werd een maatschappij opgericht, die onderzoek zou doen. Eerst werd een brug overwogen. Maar dat zou, gezien de hoogte en lengte te duur worden. Een zweefveer kan lichter gebouwd worden, er zijn geen aanbruggen nodig, dus is goedkoper. Gezien de goede ervaringen met het zweefveer in Bilbao en Rouen werd besloten om ook hier een zweefveer aan te leggen. De bouw begon in 1901, en in 1905 kon het veer in gebruik genomen worden.

De exploitatie was niet winstgevend. De maatschappij die bij de bouw was betrokken kon het niet bolwerken, en verkocht het veer in 1911 aan een andere maatschappij.

In de loop der jaren steeg het aantal auto's flink, zodat het zweefveer een bottleneck in de verbinding werd. Daarnaast was de technische toestand van het veer slecht. In 1961 werd het zweefveer vervangen door een vlak ernaast gebouwde vaste hoge brug. Vervolgens werd het zweefveer afgebroken. Alleen de funderingen aan beide kanten van het veer en het machinehuis in Widnes (aan de noordoever) zijn nog in het landschap te herkennen.

Technische gegevens

Zweefveer Rouen (Fr)

Beschrijving

Rouen is gelegen in Frankrijk aan de Seine. Als enige stad van alle zweefveren is ze niet aan zee gelegen; de afstand tot de zee is in rechte lijn zeker 70 kilometer. Toch was het zweefveer in deze stad tot 1940 de meest westelijke verbinding over de Seine.

Al in 1895 werd door de stad besloten tot de bouw van een zweefveer om de verbinding tussen noord en zuid te verbeteren. De keuze voor een zweefveer was ingegeven door het feit, dat de scheepvaart op de rivier in die tijd bestond uit zeilschepen, die uiteraard een grote doorvaarthoogte nodig hebben. In 1897 werd met de bouw begonnen, en na twee jaar werd het zweefveer in 1899 in gebruik genomen. Bij de ingebruikname was dit zweefveer het eerste dat gebruik maakte van electromotoren voor de aandrijving.

De gondel van het zweefveer bestond uit 130 vierkante meter. In het midden was een rijbaan voor voertuigen. Aan de ene kant was er een afdeling eerste klasse, overdekt en uitgerust met stoelen. Aan de andere kant was er een afdeling tweede klasse met staanplaatsen en een eenvoudige overdekking.

Met uitzondering van een onderhoudsperiode van enkele jaren (1926-1930) is het zweefveer in gebruik geweest tot de Tweede Wereldoorlog. Door terugtrekkende Franse troepen werd het veer op 9 juni opgeblazen. Het opblazen van het zweefveer gebeurde dusdanig onaangekondigd, dat een toevallig eronder varende boot met vluchtelingen werd geraakt waarna deze boot zonk.

Technische gegevens

Zweefveer Nantes (Fr)

Beschrijving

De stad Nantes is gelegen in Frankrijk aan de rivier de Loire, ongeveer 50 kilometer verwijderd van de uitmonding van deze rivier in de Atlantische Oceaan. Vanwege de goede bevaarbaarheid van de rivier kunnen (hoge) zeeschepen tot voorbij de stad komen.

De stad ligt aan de noordoever van de rivier. Aan de zuidoever ontstonden scheepswerven en fabrieken. Voor het vervoer van de arbeiders was dus een goede verbinding nodig. Er werd overwogen een draaibrug aan te leggen, maar dat gaf teveel problemen met de stroming en was niet geschikt voor grote schepen. Ook een tunnel werd afgewezen. Gezien de goede ervaringen met het zweefveer in Bilbao (Sp) werd besloten een zweefveer aan te leggen.

In 1902 werd met de bouw begonnen. Aan beide oevers werd een op zichzelf staande constructie opgericht, die met spankabels werd verankerd. Tussen deze twee delen werd een voorafgebouwd brugdeel geplaatst. Op 1 november 1903 werd het zweefveer in gebruik genomen.

Het zweefveer heeft de beide wereldoorlogen zonder beschadiging doorstaan. In 1955 werd de exploitatie stopgezet, waarna het veer in 1958, ondanks protesten van de bevolking, werd afgebroken. Op dezelfde plaats is tegenwoordige een moderne verkeersbrug gelegen. Vlak naast deze brug zijn nog resten van de fundering te zien.

Technische gegevens

Zweefveer Marseille (Fr)

Beschrijving

Marseille is gelegen in Frankrijk aan de Middellandse Zee. De haven van de stad verdeelt het centrum in twee delen. In 1905 werd een zweefveer over deze haven in gebruik genomen.

In de dertiger jaren was er te weinig geld om het zweefveer in gebruik te houden, en was het veer niet in exploitatie.

Tijdens de bevrijdings door de geallieerden in augustus 1944 bliezen de vluchtende Duitse troepen de brug op. Daarbij was alleen de noordelijke toren ingestort en in het water gevallen. De rest van de constructie werd in september 1945 door de Fransen opgeblazen.

Technische gegevens

Zweefveer Brest (Fr)

Beschrijving

De stad Brest is gelegen in Bretagne, aan de uiterste westkant van Frankrijk aan de Atlantische Oceaan. Door de stad stroomt de rivier La Penfeld, waaraan een marinehaven was gelegen. Voor een goede verbinding van de stad met de westelijk van de rivier gelegen landsdelen werd rond de eeuwwisseling gezocht naar een verbindingsmogelijkheid.

In 1898 was er in de Tunesische stad Bizerta (Tunesië was een Franse kolonie) een zweefveer aangelegd. Dat veer werd niet zoveel gebruikt.

In 1909 werd besloten om het zweefveer in Bizerta af te breken, en opnieuw op te bouwen in Brest.

Tijdens de bevrijdingsacties in de Tweede Wereldoorlog werd het zweefveer in Brest zwaar beschadigd. Enkele jaren later werd besloten om het zweefveer niet opnieuw op te bouwen, maar te vervangen door een vaste, hooggelegen, brug.

Technische gegevens

Zweefveer Bordeaux (Fr)

Beschrijving

De stad Bordeaux is gelegen aan de rivier de Garonne, die ten noordwesten van de stad uitmondt in de Atlantische Oceaan. Net na de eeuwwisseling werd voor de noordkant van de stad gezocht naar een goede verbinding van de oostelijke en westelijke stadsdelen. In navolging van eerder gebouwde zweefveren in enkele franse steden werd gekozen voor een zweefveer.

Gezien de breedte van de rivier, zou het een behoorlijk grote constructie moeten worden. De torens werden 95 meter hoog, de overspanning was met 426 de grootste overspanning ter wereld.

Men begon te bouwen in 1910. De funderingen werden gelegd, de hoge ijzeren portalen werden opgericht. Men verwachtte dat de bouw in twee en een half jaar gereed zou zijn. Maar met het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog had Frankrijk andere prioriteiten, en werd de bouw van het zweefveer in Bordeaux uitgesteld. Ook kort na de Eerste Wereldoorlog bleef de situatie als deze was. Gebrek aan ijzer, menskracht en geld zorgden ervoor dat er niet verder werd gebouwd.

Uiteindelijk is van uitstel afstel gekomen. De twee portalen die gebouwd waren, bleven staan, zonder dat er een horizontale verbinding tussen deze was gemaakt. In het begin van de Tweede Wereldoorlog werd besloten om twee portalen af te breken. Wat nog rest zijn twee blokken van de fundering. Ongeveer op dezelfde plaats ligt tegenwoordig een moderne hefbrug.

Technische gegevens

Zweefveer Bizerta (Tun)

Beschrijving

Bizerta is gelegen in het uiterste noorden van Tunesië aan de Middellandse Zee. Bij Bizerta is een smalle doorgang naar een baai van ongeveer 15 km lengte, het Meer Bizerta.

Tunesië was rond de eeuwwisseling een Franse kolonie. Bij de stad was een franse marinebasis gevestgigd, gelegen aan de zuidkant van de baai. Aangezien de stad aan de noordkant was gelegen, was het dus nodig een goede verbinding over de baai te creëren.

In navolging van het zweefveer in Rochefort (Fr) dat rond die tijd in Frankrijk werd aangelegd, is door de Fransen in Bizerta in 1898 een zweefveer aangelegd. De gondel van het zweefveer had de afmeting 10x7 meter. Aandrijving (in Bizerta) gebeurde door een stoommachine.

Het zweefveer heeft niet lang in Bizerta gestaan. Er werd niet zoveel gebruik van gemaakt, en men besloot dat het goedkoper was om de verbinding te onderhouden door een veerpont. Gelijktijdig kwam de wens van de stad Brest voor een verbinding over een zeearm bij die stad. Ongeveer negen jaar na de bouw is het zweefveer in Bizerta afgebroken en opnieuw opgebouwd in de franse stad Brest.

Technische gegevens

Zweefveer Rio de Janeiro (Bras)

Beschrijving

Rio de Janeiro is gelegen in Brasilië aan de Atlantische Oceaan. Bij Rio de Janeiro is een smalle doorgang naar de Baia de Guanabara. Vlakbij de stad ligt een eilandje (ongeveer één vierkante kilometer), het Ilha das Cobras (slangeneiland). Op dit eiland was het centrale ziekenhuis van de Braziliaanse marine gevestigd.

Om in een goede verbinding met dit eiland te voorzien, werd in 1915 een zweefbrug aangelegd. Het zweeefveer kon maximaal 400 personen gelijktijdig vervoeren.

Bij een verbouwing en uitbreiding van het marinedepot op het eiland voldeed het zweefveer niet meer; de capaciteit zou te klein worden. Daarom werd vanaf 1930 een nieuwe brug gebouwd, die in 1935 in gebruik werd genomen. In datzelfde jaar is het zweefveer vervangen door een vaste brug.

Technische gegevens

Zweefveer Duluth (USA)

Beschrijving

Duluth is gelegen in het noorden van de USA in de staat Minnesota. De St.Louis rivier mondt uit in het Lake Superior, één van de meren die de grens vormen tussen de USA en Canada. Alhoewel Duluth is gelegen aan dat meer en aan de rivier, stroomt de rivier eerst nog 11 km zuidoostwaarts. Tussen rivier en meer ligt een langgerekte zandbank, waarop rond 1900 de eerste bebouwing ontstond.

Voor de verbinding van de stad met dit gebied moest er een verbinding komen. Een veerpont kwam eigenlijk niet goed in aanmerking aangezien het meer en rivier in de winter langdurig kunnen zijn dichtgevroren. Uiteindelijk werd in 1905 een zweefveer aangelegd. De gondel was via een vakwerk-constructie verbonden met de loopwagen die boven op de constructie reed. Deze gondel kon 350 personen en daarnaast enkele auto's vervoeren.

De capaciteit van het zweefveer bleek in de loop der jaren tekort te komen. In 1929 werd daarom het zweefveer vervangen door een lange hefbrug van 120 meter, die aan de constructie kon worden opgehangen.

Technische gegevens